نکات مهم از زمان تخم گذاری تا تولد جوجه های شترمرغ

^{رشد و نمو : اگر از علاقمندان و فعالان در زمینه پرورش شتر مرغ هستید ، مطالعه نکات زیر ، میتواند در سلامت تخم و جوجه های شتر مرغ تاثیر بسزایی داشته باشد.}

^{جمع آوری تخم از آشيانه:‏}

^{شترمرغها به صورت يک روز در ميان و معمولاً در بعد از ظهرها تخم می‌گذارند که لازم است اين تخمها هر چه ‏سريعتر جمع آوری شده و به سالن جوجه‌کشی منتقل گردند. در مزارع پرورش شترمرغ يکی از تخم‌ها در لانه باقی ‏مانده و بقيه تخمها برداشته می‌شوند، اين راهکار ساده شترمرغ را تشويق به تخمگذاری بيشتر می‌نمايد. تخمهايی که ‏مدت زمان بيشتری در آشيانه باقی می‌مانند به چند علت از نظر جوجه درآوری ضعيفتر خواهند بود:‏}

^{‏1.‏ غلت خوردن تخم در آشيانه توسط پرندگان بالغ
‏2.‏ در معرض سرما و آلودگی قرار گرفتن تخمها
‏3.‏ نفوذ آلودگی به لابلای منافذ تخم
‏4.‏ قرارگرفتن تخمها در معرض نور خورشيد که در نتيجه آن دمای داخل تخم بيش از حد افزايش خواهد يافت.‏}

^{جمع آوری تخم در مزارع شترمرغ لزوماً با دست انجام گرفته و برای اين منظور بهتر است برای جمع‌آوری هر تخم از ‏يک دستکش يکبار مصرف و يا يک دستمال کاغذی سالم و تميز استفاده کرد، دليل انجام اين کار آن است که دست ‏خود کارگر به علت جمع آوری تخمهای متعدد از پن‌های مختلف َالوده شده و برداشت هر تخم احتمال انتقال ‏آلودگی و نفوذ ميکروارگانيسمها را به داخل تخمهای ديگر افزايش می‌دهد.‏
در هنگام جابجايی تخمها از هرگونه حرکت شديد و ضربه پرهيز کنيد تا نطفۀ تخم دچار آسيب نشود برای رسيدن به ‏اين منظور می‌توان از ابرهای فشرده و يا ظرفهای پلاستيکی جهت حمل تخم‌ها به ساختمان جوجه‌کشی استفاده ‏نمود.}

^{ابر فشرده مورد استفاده در انتقال تخم شترمرغ‏
جهت ضد عفونی ابرها در پايان هر روز ابرها را شسته و در اتاق دود قرار داده تا هرگونه آلودگی آنها از بين برود. از ‏مشکلات جمع آوری تخمها در مزارع می‌توان به دسترسی مشکل کارگرها به تخم‌های گذاشته شده در انتهای هر پن ‏اشاره کرد. در نتيجه در برخی از مزارع برای آنکه بتوانند زمان و محل تخم گذاری حيوان را تحت کنترل داشته باشند ‏در زير سايه‌بان پن، لانۀ تخمگذاری می‌سازند و درون آن تخمی که قبلاً محتوياتش خالی و با مواد ديگر پرشده است ‏قرار می‌دهند تا مرغ را ترغيب به تخمگذاری درآن محل نمايند. در هنگام جمع آوری تخم اطلاعاتی همچون تاريخ ‏تخمگذاری، شمارۀ گروه توليدمثلی و شمارۀ پن مولد نيز ثبت می‌گردد. بدون اين اطلاعات اوليه، الگوی ژنتيکی گله ‏اصلاح نژادی قابل تشخيص نخواهد بود.‏}

^{ورود تخم به جوجه‌کشی:‏}

^{اولين کار پس از ورود تخم‌ها به ساختمان جوجه‌کشی، تميز و ضدعفونی کردن تخمها است. ورود تخم‌های ‏کثيف به داخل جوجه‌کشی سبب افزايش مرگ و مير جنين و جوجه‌ها خواهد شد، همچنين به علت نفوذ ميکروب به ‏داخل پوسته قابليت هچ پايين آمده و يا جوجه هايی با کيفيت پايين متولد خواهند شد. اين قبيل مشکلات سبب افزايش ‏ضايعات هفته اول پرورش خواهد گرديد. جهت تميز کردن و ضدعفونی تخم‌ها می‌توان گرد و غبار و آلودگيهای ‏سطحی تخم را با يک برس نرم، تميز کرد. تا حد امکان از شستن تخم‌ها با آب بپرهيزيد، زيرا اين عمل اغلب باعث ‏ترکيدن تخم به علت آلودگی به مايکوپلاسما خواهد شد، چنانچه تخم خيلی کثيف باشد می‌توان آن را با آب گرمی ‏که دمای آن ‏F‏ ˚10بيشتر از دمای خود تخم است شست.‏}

^{روش‌های ضدعفونی تخم‌ها:‏}

^{‏1.‏ استفاده از گاز اوزون
‏2.‏ مه پاشی ماده ضدعفونی کننده مانند‎ virkon-s ‎
‏3.‏ دود دادن با پرمنگنات پتاسيم و فرمالين‏
‏4.‏ ترکيبات کلره
‏5.‏ ترکيبات چهارتايی آمونيوم
‏6.‏ الکل و اسيد سيتريک}

^{در هر صورت روشهای اصول بهداشتی در رابطه با تخم هميشه بحث برانگيز بوده است اما آنچه که مشخص است رابطۀ ‏مستقيمی بين ترشح و ترکيدن تخم در ستر با شستشوی تخم وجود دارد.‏
پس از زدودن آلودگی از روی تخمها آنها را به اتاق دود انتقال داده که جهت دود دادن از پرمنگنات پتاسيم وفرمالين ‏استفاده می‌شود (مقدار ماده مورد نياز جهت ضد عفونی هر متر مکعب شامل 7 گرم پرمنگنات و 14سی سی فرمالين ‏است). در هنگام دود دادن به دمای اتاق توجه کنيد، حرارت اين اتاق در بهترين حالت‏c˚ 27 و رطوبت نسبی آن 75% ‏توصيه می‌گردد. اتاق دود می‌بايستی کوچک و مطابق با ظرفيت تخم‌ها ساخته شود و دارای مکنده ای قوی بوده تا به ‏سرعت بتواند اتاق را از گاز خالی نمايد. برای دود دادن تخم‌ها از ظروف فلزی و يا سفالی استفاده می‌گردد، از به کار ‏گيری ظروف پلاستيکی پرهيز کنيد چرا که در اثر حرارت ايجاد شده آب خواهند شد. جهت مخلوط کردن مواد توجه ‏کنيد که فرمالين بر روی پرمنگنات بايد ريخته شود. زمان دود دادن تخمها حدود 20 دقيقه بوده و برای اين کار بهتر ‏است از پريزهای تايمری استفاده گردد تا هيچگاه خطايی در رابطه با روشن کردن هواکشها رخ ندهد. ‏
طول مدت ذخيره کردن تخم در انبار 10-2 روز در دمای‏‎ ‎‏ ‏c˚20-16 و رطوبت نسبی 75-70 % می‌باشد. حفظ درجه ‏حرارت محيطی کمتر از ‏c˚3/18 به ما اجازه می‌دهد که مدت زمان انبار تخم‌ها قبل از انکوباسيون را افزايش دهيم، ‏همچنين نگهداری تخم‌ها در دمای بالای ‏c˚5/20 موجب کوتاه شدن مدت زمان ذخيره سازی تخم در انبار، افزايش ‏متابوليسم و از دست دادن بيش از حد آب تخم می‌گردد. مدت زمان ذخيره سازی تخم‌ها و کيفيت سفيده با هم ‏ارتباط دارند، به گونه‌ای که در اوايل دوره تخمگذاری که کيفيت آلبومين بالا است می‌توان طول مدت نگهداری ‏تخم را افزايش داد و هر چه از دوره تخمگذاری می‌گذرد به علت کاهش کيفيت آلبومين مدت زمان نگهداری تخم ‏شترمرغ در اتاق نگهداری کاهش می‌يابد. به هر صورت تخم بايستی حداقل يک روز دراتاق نگهداری بماند، علت اين ‏امر انجام عمل کندلينگ در اين اتاق جهت تشخيص کيسه هوايی تخم و کاهش غلظت سفيده است. در طول مدت ‏نگهداری، تخم‌ها يک تا دو بار در روز با زاويه 45 درجه از حالت عمودی چرخانيده می‌شوند تا به حرکت زرده به ‏طرف اتاقک هوايی کمک نمايد. ‏
به محض اينکه اتاقک هوايی تخم شترمرغ بر اثر کندل کردن آن مشخص گرديد تخمها را بايستی طوری قرار داد که ‏اطاقک هوايی در سمت بالا قرار گرفته و تخم با سطح افق زاويه 45 درجه را تشکيل دهد. 
چنانچه تشخيص کيسه هوايی ‏ميسر نباشد چرخاندن تخمها بايستی به صورت افقی صورت بگيرد، در اين حالت تخمها به صورت افقی خوابانده شده ‏و هر بار 180 درجه می‌چرخند، به طوری که هر بار يک طرف تخم در زير قرار می‌گيرد. چرخش يکبار در جهت ‏عقربه‌های ساعت و در نوبت بعدی در خلاف جهت عقربه‌های ساعت خواهد بود. ‏
چرخاندن تخمها بايد تا حد امکان با ملايمت صورت بگيرد زيرا تخمها نسبت به لرزيدن و تکان خوردن بسيار حساس ‏بوده که اين حساسيت در مراحل ابتدايی انکوباسيون بيشتر است، در ضمن داشتن يک دستگاه شمارنده برای ثبت تعداد ‏دفعات چرخش و بازديد روزانه نيز مفيد می‌باشد.‏
1 روز قبل از خروج تخمها از اتاق سرد و ورود آنها به دستگاه ستر دمای اتاق را به مرور افزايش داده تا در هنگام ورود ‏تخمها به دستگاه ستر هيچ يک از آنها عرق نکنند، در ضمن در اين روز بر روی تخمها برچسب زده می‌شود که حاوی ‏اطلاعاتی نظير شمارۀ تخم، تاريخ ورود تخم به ستر و... خواهد بود، بهتر است درج اطلاعات تخم در داخل دفاتر ‏جوجه‌کشی در همين روز صورت گيرد که شامل اطلاعاتی نظير جدول زير خواهد بود.‏
رديف و شماره ‏تخم}

^{شماره ‏والدين}

^{تاريخ تخمگذاری}

^{ورود تخم به ‏ستر}

^{وزن تخم ‏}

^{محل تخم ‏در ستر}

^{وزن ‏هچری}

^{وزن ‏تولد}

^{تاريخ ‏تولد}

^{شماره ‏پلاک
‏12 ساعت پيش از انتقال تخم‌ها به ستر مجددا به آنها دود داده می‌شود. به خاطر داشته باشيد که بلافاصله بعد از دود ‏دادن نمی‌توان تخم‌ها را به دستگاه جوجه‌کشی منتقل کرد زيرا اين کار باعث آسيب ديدن نطفه خواهد شد. ‏}