ظلم به گوسفندان در فرآیند پرورش صنعتی گوسفند

مقدمه

گوسفندان از دیرباز یکی از حیوانات اهلی مهم برای انسان بوده‌اند؛ برای پشم، گوشت و شیر. اما در پرورش صنعتی امروزی، بسیاری از شیوه‌هایی که به منظور اقتصادی‌تر کردن تولید استفاده می‌شوند، موجب رنج و ظلم گسترده‌ای به گوسفندان می‌شوند. وقتی ما در سوپرمارکت گوشت گوسفند یا کالاهای پشمی را می‌خریم، اغلب از پشت پرده تاریک زندگی این حیوانات بی‌اطلاعیم. این مقاله تلاش می‌کند تا به‌صورت ملموس و انسانی، مظالمی را که گوسفندان در مزارع صنعتی متحمل می‌شوند به تصویر بکشد، و در ادامه نشان دهد که چگونه مصرف محصولات حیوانی می‌تواند اثرات منفی بر انسان داشته باشد، و در عوض، چگونه رژیم گیاهی به عنوان گزینه‌ای اخلاقی‌تر و سالم‌تر مطرح است.

بخش اول: مظالم گوسفندان در پرورش صنعتی

۱. انواع ظلم در مزارع صنعتی گوسفندان

۱. موتیلاسیون (دگرگونی جسمانی)
در مزارع صنعتی، بخش زیادی از گوسفندان به انواع جراحی‌های دردناک بدون بی‌حسی دچار می‌شوند. یکی از شایع‌ترین این اقدامات «دم‌کَندن» (tail‑docking) است — بریده شدن دم بره‌ها، معمولاً به دلیل پیش‌گیری از آلودگی مدفوعی. این عمل می‌تواند باعث درد مزمن، عفونت، و حتی مشکلات جسمی مانند پرولاپس رکتال شود. Piedmont Farm Animal Refuge+2v7.ciwf.org.uk+2

همچنین «کاستراسیون» ( عقیم‌سازی نرها) به منظور جلوگیری از تولید مثل یا کنترل رشد انجام می‌شود. این کار اغلب با حلقه یا گیره بدون بی‌حسی صورت می‌گیرد، که برای حیوان بسیار ناراحت‌کننده است. v7.ciwf.org.uk

یک عمل بسیار جنجالی دیگر «مولزینگ» (mulesing) است: بریدن نوارهایی از پوست گوسفند در ناحیه لگن، بدون استفاده از آنستزی (بی‌حسی)، به این قصد که از حمله مگس‌ها (flystrike) جلوگیری شود. Four Paws

۲. جدا کردن بره‌ها از مادر
یکی دیگر از رفتارهای ظالمانه در مزارع صنعتی گوسفند، جداسازی حیوانات جوان از مادران‌شان بلافاصله پس از تولد است. این جدایی به همان شکلی که در دامداری صنعتی گاو دیده می‌شود، تأثیرات روانی و فیزیکی عمیقی دارد. بره‌ها بدون ارتباط مادرانه بزرگ می‌شوند، که می‌تواند منجر به اختلالات رفتاری، استرس شدید، کاهش وزن، و تضعیف وضعیت سلامتی شود. Four Paws

1. شرایط زندگی محبوس و غیربهداشتی
   در پرورش صنعتی، گوسفندان اغلب در فضاهای محدود و پر ازدحام نگهداری می‌شوند، بدون امکان رفت و آمد آزاد، چرا کردن یا زندگی طبیعی در مرتع. این وضعیت باعث استرس مزمن، آسیب‌های فیزیکی، بیماری‌زایی بیشتر و کاهش رفاه حیوان می‌شود. Freedom Farm Animal Sanctuary+1
2. شانه‌زنی (شیربیدن پشم) خشن
   صنعت پشم نیز ظلم خاص خود را دارد. پشم‌چی‌ها (shearers) اغلب توسط حجم پشم پرداخت می‌شوند و نه بر حسب زمان، بنابراین سرعت کار اولویت دارد، به قیمت زخم، بریدگی پوست، آسیب به بدن گوسفند، و درد زیاد. گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد کارگرانی پشم‌چی، گوسفندان را با دست‌ک، لگد، یا حتی ایستادن روی بدن آن‌ها زخمی می‌کنند. PETA+1
3. حمل‌ونقل طولانی و سخت
   گوسفندان اغلب برای کشتار یا فروش در فواصل بسیار طولانی حمل می‌شوند، در کامیون‌های بدون تهویه یا امکانات کافی. در این مسیر، حیوانات دچار استرس شدید، گرما، کم‌آبی و آسیب می‌شوند. Four Paws+1
4. کشتار بدون روش مناسب بی‌هوشی
   برخی مزارع یا کشتارگاه‌ها هنوز از روش‌های نادرست یا ناکافی در بی‌هوشی گوسفندان قبل از ذبح استفاده می‌کنند، که باعث درد و ترس شدید حیوان در لحظات پایانی زندگی‌اش می‌شود. Four Paws

۲. پیامدهای روانی و جسمانی برای گوسفندان

این رفتارها وقتی جمع شوند، محیطی از رنج جسمانی و روانی را برای گوسفندان شکل می‌دهد:

• استرس مزمن: زندگی در شرایط محدود، جدا شدن از مادر، حمل‌ونقل دشوار و جراحی‌های مکرر باعث استرس‌ زیاد می‌شود. این استرس می‌تواند بر سیستم ایمنی تأثیر منفی بگذارد، بیماری‌زایی را افزایش دهد و سلامت حیوان را تضعیف کند. v7.ciwf.org.uk+1
• درد فیزیکی مداوم: اقدامات مانند دم‌کَندن، کاستراسیون و مولزینگ، درد شدیدی دارند که گاهی اوقات تا مدت‌ها پس از انجام آن باقی می‌ماند.
• آسیب جسمی: بریدگی‌ها در زمان شانه‌زنی، زخم‌های ناشی از جراحی یا حمل‌ونقل، عفونت‌ها و سایر مشکلات جسمانی جزء عواقب مستقیم رفتارهای صنعتی هستند.
• مرگ زودرس یا تلف شدن: بره‌هایی که جدا از مادر هستند یا دچار آسیب شده‌اند، ممکن است رشد ضعیفی داشته باشند یا دچار مرگ زودرس شوند.

بخش دوم: مضرات مصرف محصولات حیوانی (از جمله گوشت گوسفند) برای انسان

وقتی ما از چنین سیستم‌هایی برای تولید گوشت و پشم استفاده می‌کنیم، علاوه بر ظلم به حیوانات، پیامدهایی برای سلامت انسان نیز وجود دارد. در اینجا به برخی از مهم‌ترین مضرات مصرف محصولات حیوانی، به‌ویژه گوشت قرمز (مثل گوسفند/گوسفندی) اشاره می‌کنم.

1. ریسک بیماری‌های مزمن
   مطالعات متعددی نشان داده‌اند که مصرف گوشت قرمز (از جمله گوشت گوسفند) با افزایش خطر بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲، سکته و برخی از سرطان‌ها همراه است. PubMed به‌عنوان مثال، یک تحقیق جامع از دانشگاه آکسفورد نشان داده است که مصرف گوشت قرمز و گوشت فرآوری‌شده با مرگ‌ومیر ناشی از بیماری قلبی مرتبط است. University of Oxford همچنین، سازمان جهانی بهداشت (IARC) گوشت فرآوری‌شده را به‌عنوان یک کارسینوژن (سرطان‌زا) معرفی کرده است، و ارتباطی بین گوشت قرمز و سرطان روده بزرگ گزارش کرده‌اند. World Health Organization
2. التهاب و فشار خون
   رژیم‌های غنی از محصولات حیوانی معمولاً کلسترول و چربی اشباع بیشتری دارند که می‌تواند به التهاب مزمن و افزایش فشار خون منجر شود. این عوامل، ریسک بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند. مطالعاتی نشان می‌دهند که رژیم‌های گیاهی (بدون یا با کاهش حیوانی) می‌توانند فشار خون را پایین بیاورند. SpringerLink
3. مرگ‌ومیر کلی بیشتر
   تحقیقات اپیدمیولوژیکی نشان می‌دهند که افرادی که از رژیم‌­های گیاهی سالم پیروی می‌کنند، ریسک مرگ‌ومیر کلی ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی و سایر علل را کاهش می‌دهند. PMC
4. بار زیست‌محیطی و مقاومت آنتی‌بیوتیکی
   اگرچه این بخش بیشتر به حیوانات مربوط است، اما مصرف گوشت صنعتی باعث فشار بیشتر بر محیط زیست می‌شود؛ دامداری صنعتی منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای، استفاده گسترده از منابع طبیعی، و استفاده مکرر از آنتی‌بیوتیک‌ها است. World Animal Protection Australia
   استفاده از آنتی‌بیوتیک در دامداری می‌تواند به مقاومت آنتی‌بیوتیکی در انسان منجر شود، که یکی از چالش‌های بزرگ بهداشت عمومی است.

بخش سوم: مزایای مصرف منابع گیاهی جایگزین

حال که ظلم به گوسفندان و مضرات مصرف محصولات حیوانی را بررسی کردیم، وقت آن است که به گزینه‌های جایگزین و مزایای رژیم گیاهی بپردازیم.

1. اخلاق و رفاه حیوانات
   یکی از برجسته‌ترین مزایای گذار به رژیم گیاهی، کاهش مستقیم تقاضا برای گوشت و محصولات پشمی است. این به معنای کاهش تعداد گوسفندانی است که باید تحت شرایط سخت مزارع صنعتی زندگی کنند. وقتی مصرف ما کاهش یابد، کشاورزی می‌تواند مسیرهای انسان‌دوستانه‌تری انتخاب کند.
2. بهبود سلامت قلب و متابولیک
   رژیم‌های گیاهی که به درستی برنامه‌ریزی شده‌اند، نشان داده‌اند که با کاهش کلسترول، فشار خون و التهاب همراه‌اند. American College of Lifestyle Medicine
   بعلاوه، متاآنالیز‌هایی نشان داده‌اند که کسانی که بیشتر گیاهان و کمتر محصولات حیوانی مصرف می‌کنند، ریسک ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهند. PubMed+1
3. کاهش ریسک سرطان
   رژیم گیاهی، به دلیل کاهش مصرف گوشت قرمز و فرآوری‌شده، می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان‌هایی مثل سرطان روده را کاهش دهد. همین‌طور، افزایش فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات گیاهی (فیتوشیمیایی) در گیاهان، به محافظت در برابر آسیب‌های سلولی کمک می‌کند. Frontiers
4. بهبود فشار خون
   همان‌طور که گفته شد، مطالعات نشان داده‌اند که رژیم گیاهی منجر به کاهش فشار خون می‌شود؛ این امر خطر سکته مغزی و بیماری قلبی را کاهش می‌دهد. SpringerLink
5. کاهش بار محیط زیستی
   وقتی تعداد حیوانات پرورشی کاهش یابد، فشار بر منابع زمین، آب و انتشار گازهای گلخانه‌ای پایین‌تر می‌آید. رژیم گیاهی به عنوان بخشی از یک رویکرد پایدار غذایی، می‌تواند به کاهش ضرر محیطی کمک کند. BioMed Central
6. صرفه‌جویی اقتصادی و اخلاقی
   از نظر اخلاقی، با انتخاب منابع گیاهی، افراد می‌توانند نقش فعالی در کاهش ظلم به حیوانات داشته باشند. همچنین، به مرور، هزینه‌های مراقبت از حیوانات، دارو، حمل‌ونقل و مدیریت دام کاهش می‌یابد (اگر تقاضا پایین بیاید و پرورش‌های کوچکتر یا پایدارتر جایگزین شوند).

بخش چهارم: توصیه‌هایی برای مصرف‌کنندگان

• فکر آگاهانه خرید کنید: وقتی گوشت گوسفند یا پشم می‌خرید، به منابع آن توجه کنید؛ آیا از مزارع محلیِ با رفاه بالا تهیه شده‌اند؟ آیا تولیدکننده تعهد به رفاه حیوانات دارد؟
• کاهش تدریجی مصرف حیوانی: لازم نیست یک‌باره همه چیز را ترک کنید؛ کاهش تدریجی مصرف گوشت و جایگزین کردن با منابع گیاهی یکی از مؤثرترین راه‌هاست.
• آگاه‌سازی و صحبت با دیگران: با خانواده و دوستان‌تان درباره ظلم گوسفندان صحبت کنید. آگاهی بخشی یکی از راه‌های مهم تغییر سیستم است.
• توسعه آموزش و فرهنگ گیاهی: بهتر است رژیم گیاهی را با آموزش درست، آشپزی گیاهی و منابع تغذیه‌ای سالم ترویج دهیم تا جایگزینی موفق‌تر و پایدار‌تر باشد.

جمع‌بندی

در پرورش صنعتی گوسفندان، ظلم و رنج بسیاری بر این حیوانات وارد می‌شود: از جراحی‌های دردناک بدون بی‌حسی، جدایی از مادر، شرایط زندگی غیربهداشتی، تا شانه‌زنی خشن و حمل‌ونقل طولانی. این وضعیت نه‌تنها از نظر اخلاقی نگران‌کننده است، بلکه مصرف محصولات حیوانی حاصل از این سیستم‌ها برای سلامت انسان نیز خسارات قابل توجهی دارد: افزایش ریسک بیماری‌های قلبی، دیابت، سرطان و مرگ زودرس.

در مقابل، گذار به منابع گیاهی جایگزین مزایای متعددی دارد: کاهش رنج حیوانات، ارتقای سلامت انسان، کاهش تأثیرات زیست‌محیطی و ترویج رویکرد اخلاقی‌تر در تولید غذا. همان‌طور که تحقیقات علمی نشان می‌دهند، یک رژیم گیاهی سالم و متعادل می‌تواند بهبود زیادی در سلامت متابولیک و قلبی‌عروقی به همراه داشته باشد.

انتخاب ما در مصرف روزمره غذا نه‌فقط تأثیری بر بدن خود ما دارد، بلکه بر زندگی میلیون‌ها گوسفند و سرنوشت سیاره هم تأثیرگذار است. هر وعده غذای گیاهی، فرصتی است برای کاهش ظلم و ساختن غذایی اخلاقی‌تر و پایدارتر.

منابع

1. FOUR PAWS International. The Torment of Sheep in the Wool and Meat Industry. Four Paws
2. World Animal Protection. Factory Farming. World Animal Protection Australia
3. Freedom Farm Animal Sanctuary. The Silent Suffering: The Abuse Farmed Sheep Face. Freedom Farm Animal Sanctuary
4. PETA. The Wool Industry. PETA
5. Compassion in World Farming. Understanding Sheep Welfare: Challenges and Higher Welfare Solutions. v7.ciwf.org.uk
6. مزارع صنعتی پشت پرده ظلم پنهان. Humane Foundation. cruelty.farm+2cruelty.farm+2
7. PubMed. Potential health hazards of eating red meat. PubMed
8. PubMed. Cardio‑Metabolic Benefits of Plant‑Based Diets. PubMed
9. European Journal of Epidemiology. Partial substitution of red or processed meat with plant-based foods and the risk of cardiovascular disease. SpringerLink
10. Frontiers in Cardiovascular Medicine. The Association of Plant‑Based Diet With Cardiovascular Disease and Mortality. Frontiers
11. PubMed Central (PMC). Plant‑Based Diets Are Associated With a Lower Risk of Incident Cardiovascular Disease, Cardiovascular Disease Mortality, and All‑Cause Mortality. PMC
12. Health Council of the Netherlands. A Healthy Protein Transition – Plant‑Based Diets Report. Health Council of the Netherlands
13. Current Hypertension Reports. Plant‑Based Diets Reduce Blood Pressure: A Systematic Review of Recent Evidence. SpringerLink
14. Nutrition Journal. Wang et al. (2023). Higher adherence to plant‑based dietary patterns may be beneficial for prevention of T2D, CVD, cancer. BioMed Central

برای مطالعه بیشتر

https://cruelty.farm/

https://cruelty.farm/for-animals/

https://cruelty.farm/for-environment/

https://cruelty.farm/for-humans/

https://cruelty.farm/take-action-now/

https://www.linkedin.com/company/Vegland/

https://virgool.io/VegLand

https://huf.ac/

https://sabzito.com/

https://www.instagram.com/mehravamag/