آب و خوراک بوقلمون و اهمیت غذاهای جایگزین

 

^{رشد و نمو : یکی از چیزهایی که پرورش دهندگان بالاخص پرورش دهندگان کوچک و متوسط (مشاغل خانگی) توجهی به آن ندارند آب مصرفی بوقلمون است.}

^{آب مهمترین ماده مغذی در پرورش طیور می باشد. تامین آب کافی ، تمیز و مناسب ضامن دسترسی مرغدار به ضریب تبدیل مناسب و بازده مطلوب می باشد. مصرف آب تمیز منجر بهه کاهش ریسک و خطر ابتلای طیور به بیماری ها و در نتیجه کاهش مصرف آنتی بیوتیک درر  گله های طیور می باشد.}

^{در متن زیر به واژه هایی مثل PPM یا پی پی ام ، سختی آب ، pH  یا اسیدیته برخورد خواهیم کرد که بهتر است در ابتدا در مورد آنها توضیحات کوتاهی آورده شود .}

 

^{ppm  یا پی پی ام چیست ؟}

^{به طور ساده می توان گفت غلظت مواد محلول در آب}

 

^{pH چیست ؟}

^{pH یا اسیدیته آب که با کمک این اصطلاح قدرت اسیدی یا قلیایی بودن یک محلول را بیان میکنند . دامنه تغییرات pH از ۰ تا ۱۴ می باشد . هر چقدر عدد pH یک محلول به سمت صفر نزدیک باشد آن محلول اسیدی تر بوده و هر چقدر pH یک محلول به عدد ۱۴ نزدیک تر باشد ، آن محلولل قلیایی است. نکته مهم ان است که اگر pH یک محلول عدد ۷ باشد در آن صورت محلول موردد نظر خنثی در نظر گرفته می شود. ph استاندارد بین 6.8 تا 7.55 نیباشد.}

 

^{سختی آب چیست ؟}

^{سختی آب یا degree Harness را با علامت dH نیز نشان میدهند . یون های کلسیم ، منیزیوم و نمک های آنها همچون سنگ آهک و یون های فلزات دیگر مثل آهن و منگنز باعث ایجاد سختی آب می شوند. سختی آب به دو گروه  : سختی موقت یا Temporary Hardness یا سختی کربناتی ( با علامت KH یا CH) و سختی دایم یا سختی عمومی یا Permanent Hardness  تقسیم بندی میشود. بنابراین هنگام دریافت جواب آزمایش های تجزیه کیفی آب باید از متصدی آزمایشگاه بپرسیم که منظور از درجه سختی گزارش شده در برگه آزمایش کدام سختی است ؟ آیا سختی عمومی اندازه گیری شده است یا سختی موقت !!}

 

^{دمای آب}   

^{در روزهای ابتدایی عمر جوجه ها بهتر است که دمای آب مصرفی جوجه ها دمایی برابر با دمای سالن پرورش را داشته باشد. دمای پایین آب در این روزها میتواند منجر به تنش سرمایی در جوجه ها شود . آب با دمای کمتر از ۵ درجه سانتی گراد در تمامی سنین برای پرنده ها سرد می باشد و به کاهش دریافت آب توسط حیوان منجر می شود.  پس از روزهای نخست عمر جوجه ها ، آب آشامیدنی طیور بایستی خنک ( در حدود ۱۵ درجه سانتی گراد) باشد . پیشنهاد شده است که دمای آب در طول مدت استرس گرمایی ۲۰ درجه سانتی گراد باشد.}

^{در جدول زیر به استانداردهای کیفی آب آشامیدنی طیور میپردازیم} 

عوامل مورد بررسی	حداکثر قابل        قبول	ملاحظات
مجموعه باکتریها	100  باکتری در سی سی	بدون باکتری مطلوب است
کلی فرم ها	50 کلی فرم در سی سی	بدون کلی فرم مطلوب است
نیترات	25 میلی گرم در لیتر	در دامنه  3 تا 20 میلی گرمم در لیتر ممکن است بر روی تولید اثر بگذارد.
نیتریت	4 میلی گرم در لیتر
ph	6/8 - 7/5	ph کمتر از 6 مطلوب نیست ، حتی ph کمتر از 6/3  ممکن است تولید را کاهش دهد.
کل مواد سخت	180	سختی کمتر از 60 معمولا سبک محسوب میشود. بالاتر از 180 خیلی سخت محسوب میشود.
کلراید	250 میلی گرم در لیتر	میزان 14 میلی گرم در لیتر و از طرفی میزان سدیم هم بیش از 50 میلی گرم در لیتر باشد ممکن است زیان آور باشد.
مس	0.6 میلی گرم در لیتر	در سطوح بالا سبب ایجاد طعم تلخ میشود.
اهن	3 میلی گرم در لیتر	در سطوح بالا سبب ایجاد طعم نامطلوب میشود.
سرب	0.2 میلی گرم در لیتر	در سطوح بالا خاصیت سمی دارد.
منیزیم	125 میلی گرم در لیتر	در سطوح بالا خاصیت ملین (مدفوع آبکی) دارد. اگر میزان آن بیشتر از 50 میلی گرم در لیتر و از طرفی میزان سولفات هم زیاد باشد بر روی تولید تاثیر میگذارد.
سدیم	50 میلی گرم در لیتر	اگر میزان آن بیشتر از 50 میلی گرم در لیتر باشد به همراه سطح بالاي سولفات يا کلرايد ممکن است بر روي عملکرد تاثير بگذارد.
سولفات	250 میلی گرم در لیتر	در سطوح بالا خاصیت ملین دارد اگر میزان آن بیشتر از 50 میلی گرم باشد و از طرفی میزان منیزیم و سولفات هم زیاد باشد بر روی تولید تاثیر میگذارد.
روی	1/5 میلی گرم در لیتر	در سطوح بالا خاصیت سمی دارد.

 

 

<sup>پرورش بوقلمونهاي گوشتي و رسانيدن به وزن ايده‌آل در زمان مقرر مستلزم اعمال مديريت تغذيه اي صحيح و استفاده از جيره بالانس شده از حيث سطح انرژي و پروتئين و همچنين مكمل‌هاي ويتامين و معدني متناسب با سن پرنده مي‌باشد. 
بوقلمونها نيز مانند ساير طيور به كمبود مواد غذائي حساس بوده و بايستي جيره غذائي آنها طوري فرموله گردد كه احتياجات غذائي آنها را مرتفع نمايد, ضمناً با توجه به نژاد بوقلمون و سويه‌هاي مختلف بوقلمون جيره غذائي تفاوت دارد. 
همانطور كه مي‌دانيد نيازهاي بوقلمون اعم از نياز پايه و توليد به وسيله يك نوع ماده غذايي به تنهايي تامين نمي‌شود و براي تهيه يك جيره مناسب بايد از اجزا گوناگوني استفاده کرد. در حالت صنعتي بوقلمونها عموماٌ به وسيله جيره‌اي مركب از: ذرت، كنجاله سويا، ويتامينها و مينرالهاي مكمل تغذيه مي‌شوند. البته توجه داشته باشيد اين بالانس جيره علاوه بر كيفيت بايد متناسب با قيمت اقتصادي غذا باشد به طوريكه خوراک بدست آمده داراي ارزانترين قيمت و با كيفيتي مطلوب باشد که در اين قسمت است که اهميت وجود مهندسين دامپروري که با علم جيره نويسي و همچنين قيمتهاي روز بازار آشنائي داشته باشند مشخص مي گردد. 
جوجه بوقلمون همانند ساير طيور در 24 ساعت اول رندگي خويش احتياجي به خوردن و آشاميدن ندارد زيرا وجود كيسه زرده اين احتياجات را براي مدتي تامين مي‌كند. اما پس از سپري شدن اين مدت نياز به غذاي كافي خواهد داشت. شايان ذکر است که برخلاف باورهاي موجود در خصوص تغذيه ساير طيور صنعتي مانند مرغ، جوجه بوقلمون ها را مي توان از همان روز اول تغذيه نمود که حتي اين مورد بوسيله برخي از متخصصين امري واجب شمرده مي شود.
در گذشته براي جلوگيري از بيماري رايج چسبندگي مقعد در بوقلمون ها، به جوجه ها گردو خورانده مي شد که امروزه به دليل اصلاح نژادهاي صورت گرفته و عدم وجود اين مشکل در بوقلمون هاي صنعتي فعلي، از اين روش استفاده نمي گردد.

علاوه بر موارد ذکر شده در تهيه کنسانتره، مواد ديگري نيز وجود دارند که استفاده يا عدم استفاده از آنها مي تواند در نتيجه کار بسيار تاثير گذار باشد که از آن جمله مي توان به مواد معدني و ويتامينها اشاره داشت. 
مواد معدني جزء عناصر كم‌مصرف تلقي مي‌شود, ولي وجود آنها در جيره هنگام بالانس كردن ضروري مي‌باشد, در غير اين صورت عدم تعادل مواد معدني موجب بر هم زدن سيكل پرورشي وعدم افزايش وزن روزانه و رشد مناسب گرديده و مانع دستيابي به وزن نهايي در پايان دوره پرورشي خواهدبود. اين عناصر عبارتند از : 
كلسيم, سديم, فسفر, آهن, منگنز, كلر, پتاسيم, منيزيم, يد، كه با افزودن مكمل‌هايي مانند پودر صدف و يا پودر استخوان به جيره غذايي مي‌توان در رفع كمبود كلسيم و فسفر اقدام نمود. و براي تامين سديم و كلر مي‌توان از نمك طعام استفاده كرد. 
همچنين وجود مقادير کافي از ويتامينها نيز در بازدهي کار تاثير به سزائي خواهد داشت لذا جهت دست يابي به اين هدف سعي کنيد در جيره غذائي پرندگان خود حتماٌ از مکملهاي معدني و ويتامينه ويژه بوقلمون که توسط کارخانجات معتبر و طبق فرمولي خاص تهيه مي گردند استفاده نمائيد. 
گاهي ديده شده که برخي از پرورش دهندگان به جاي استفاده از مکملهاي ويژه بوقلمون، از مکملهاي ساير ماکيان مثل مرغ براي تغذيه بوقلمون استفاده مي کنند، توجه داشته باشيد که در اينصورت حتي استفاده از دزهاي بالاتر نيز کمکي به رشد پرندگان شما نخواهد کرد لذا بهتر اين است که به جاي استفاده از مکملهاي ويژه طيور ديگر، مکملهاي ساخته شده براي بوقلمون را مصرف کنيد و مطمئن باشيد که در اين حالت سود بدست آمده ناشي از رشد بهتر پرندگان شما ارزش آن را خواهد داشت که شما بهاي بيشتري را صرف خريد مکملهاي مخصوص بوقلمون نمائيد. 
توجه داشته باشيد که در هفته‌هاي اول به دليل احتياج زياد بوقلمونها به پروتئين, ميزان اين ماده مغذي زيادتر از جوجه‌هاي مرغ گوشتي مي‌باشد ليكن با ادامه پرورش ميزان نياز به پروتئين كاهش مي‌يابد, در جدول زير ميزان احتياجات بوقلمون به پروتئين و انرژي را در سنين مختلف نشان داده‌ شده‌ است:</sup>

مواد مورد نياز در بوقلمون ها
دوره پرورش احتياجات	pre- starter	starter	grower 1	grower 2	finisher 1	finisher 2
انرژي	2820	2868	2916	2916	2964	1311
پروتئين	28	25	20	17	14	5/12
ليزين	8/1	61/1	34/1	09/1	93/0	82/0
متيونين	67/0	63/0	57/0	49/0	44/0	4/0
تريپتوفان	32/0	28/0	23/0	18/0	16/0	14/0
تريئونين	18/1	03/1	92/0	71/0	6/0	53/0
آرژينين	99/1	75/1	48/1	24/1	09/1	01/1
کلسيم	54/1	25/1	15/1	05/1	97/0	93/0
فسفر	76/0	7/0	65/0	6/0	56/0	52/0
سديم	15/0	16/0	16/0	16/0	16/0	16/0

 

^{همچنين در تمام طول پرورش، آب گوارا و تازه بايد بطور تمام وقت در اختيار حيوان قرارگيرد. از آنجائيكه بيش از 60% وزن بدن بوقلمون را آب تشكيل مي‌دهد, و در تشكيل خون و لنف و حمل مواد غذايي به قسمت‌هاي مختلف بدن و همچنين بسياري از فعاليت‌هاي حياتي ديگر نقش فعالي را ايفاء مي‌نمايد، لذا آب مصرفي روزانه آنها بايستي عاري از عوامل بيماري‌زا, كاملاً تميز و شيرين باشد و درجه شوري آن از 2990 قسمت در ميليون تجاوز ننمايد. 
شايان ذكر است كه ميزان آب مصرفي تابع درجه حرارت محيط, درجه حرارت آب, تركيبات شيميائي آب, مقدار و نوع غذا, شدت تخمگذاري و اندازه بدن مي‌باشد. در جدول زير ميزان مصرف آب در شرايط و سنين گوناگون نشان داده شده است}

مقدار آب مصرفي بوقلمون گوشتي بر حسب ليتر ويکهزار پرنده در روز
سن به هفته	دماي 21 -10 درجه سانتيگراد	26 - 23 درجه سانتيگراد	35 - 27 درجه سانتيگراد
1	85/37	85/37	85/37
2	62/94	55/113	55/113
3	47/132	4/151	32/170
4	25/189	1/227	02/246
5	1/227	9/264	6/340
6	8/302	57/359	27/435
7	5/359	3/416	05/492
8	2/435	9/529	8/548
9	8/548	4/643	1/719
10	6/586	3/681	77/813
11	45/643	8/794	4/908
12	757	5/870	8/1040
13	9/775	02/1003	6/1094
14 به بعد	77/813	87/1040	25/1173

 

^{براي دانخوري مي‌توان هم از دانخوري‌هاي دستي و هم از دانخوري‌هاي اتوماتيك استفاده نمود ولي در هر صورت بايد دانخوري‌ها حداقل گنجايش دان مورد نياز روزانه بوقلمون‌ها را داشته‌باشد, بايد يادآور شد كه دانخوري‌ها را نبايد هيچگاه كاملاً پر كرد. 
همچنين مي‌توان از دانخوري‌هاي بشكه‌اي با قطر حدود 70 سانتيمتر براي 70 الي 80 بوقلمون استفاده نمود. 
در روزهاي اول از دانخوري‌هاي سيني شكل استفاده مي‌شود. اغلب جوجه بوقلمون‌ها در سنين اوليه در يافتن محل دانخوري‌ها با مشكل مواجه هستند, در اين گونه موارد وظيفه پرورش دهنده است كه آنها را به سوي دانخوري‌ها هدايت نمايد. 
طول دانخوري در سنين مختلف به شرح زير است:}

 

سن (هفته)	2 - 0	4 -2	6 - 5	16 - 7	17 به بعد
طول (سانتيمتر)	5	6	10	12	15

 ^{توجه داشته باشيد که تمامي اعداد فوق مي توانند با توجه به شرايط گوناگون، متفاوت باشند.}

 

 

^{جیره جایگزین ، یک راهکار کلیدی}

 

^{در حوزه پرورش دام ، طیور و ... ، اصلی ترین هزینه مربوط به هزینه دان میباشد.(حدود 70 درصد از کل هزینه ها)}

^{دان موجود در بازار هم تلفیقی از سویا و ذرت و ... و سایر نهاده هایی است که غالبا وارداتی بوده و قیمت بالایی دارند.مثلا قیمت دان مرغ تخمگذار بعد از شروع تخمگذاری کیلویی حدود 1350 تومان میباشد.}

^{از اینرو انجام امور تحقیقاتی بر روی تهیه دان از روی غلات و دانه های داخلی مانند یولاف و  تفاله های موجود در هر منطقه مانند تفاله خرما ، تفاله زیتون و ... که قیمت به مراتب پایینتری دارند کاری است پر ارزش. (با حفظ راندمان)}

^{خوب است بدانید آنچه پرورش را دارای توجیه میکند سه چیز است: نژاد خوب ، جیره جایگزین و اصول پرورش}

^{( در زمینه غذای بوقلمون ، میتوانید از غذاهایی که برای پرورش مرغ نیز استفاده میشوند ، بهره ببرید. اگر تعداد اندکی بوقلمون و در فضایی محدود و کوچک پرورش میدهید ، این روش توصیه میشود.)}

^{همانطور که میبینیم کار بر روی جیره جایگزین به اندازه کار بر روی نژاد اهمیت دارد و میتواند واحدهای زیان ده را به واحدهای سود ده تبدیل کند.}